Deca sve više putuju po metropolama koje ih ostavljaju bez daha.
Arhitektura, muzeji, dvorci, parkovi, ulice… priče o slavnoj prošlosti, uzbudljivivim likovima i njihovim avanturama koje zamišljaju otvorenih očiju. U jednom razgovoru sa devojčicama saznali smo da mnogo bolje poznaju kultne znamenitosti Evropskih glavnih gradova, nego našeg Beograda. Zato smo rešili da sva čarobna mesta našeg glavnog grada zajedno obiđemo. Da naše kulturno nasleđe inkorporiramo u DNK naših devojčica. Prošloh meseca posetili smo zajedno po prvi put Narodni Muzej u Beogradu, rešili smo da mu se stalno vraćamo i da uvek ponesemo novu priču sa sobom.
Prvog aprila, i nije bila proaprilska šala, devojčice su posetile najlepšu i najgrandiozniju zgradu u našoj državi Narodnu skupštinu Republike Srbije. Upijali smo monjumentalnost i klasicizam. Upoznavali smo se sa formiranje moderne Srpske države, kroz zanimljivu priču koja je pratila obilaženje prostora. Definitivno najveći utisak je na devojčice ostavila biblioteka i miris knjiga koje čuvaju našu prošlost.
Zgrada Narodne skupštine građena je između 1907. i 1936. godine, prema projektu arhitekte Jovana Ilkića i pod nadzorom i razradom projekta njegovog sina, arhitekte Pavla Ilkića. Izgradnja skupštinskog zdanja planirana je još početkom devedesetih godina XIX veka, kada je arhitekta Konstantin A. Jovanović uradio projekat monumentalnog zdanja za potrebe jednodomnog parlamenta. Početkom XX veka, nakon donošenja novog Ustava, Kraljevina Srbija je dobila dvodomni parlament, pa postojeći Jovanovićev projekat više nije bio prikladan.
Na konkursu raspisanom 1902. godine za izradu novog projekta prvu nagradu dobio je arhitekta Jovan Ilkić, koji se u svom predlogu znatno oslonio na napušteni Jovanovićev nacrt. Izgradnja je počela 1907. godine, ali je prekinuta 1914. godine zbog izbijanja Prvog svetskog rata. Zgrada je završena tek 1936. godine, nakon Ilkićeve smrti, pod nadzorom njegovog sina, arhitekte Pavla Ilkića, koji je uneo izvesne izmene u projekat.
Zgrada je oblikovana izrazito monumentalno, u duhu akademizma, kao slobodnostojeća palata, sa razuđenom osnovom. U stilskom pogledu, na njoj su došli do izražaja dekorativno-arhitektonski elementi izvedeni u duhu italijanske renesanse. Centralni deo zgrade Narodne skupštine naglašen je prilaznim rampama, monumentalnim stepeništem i ulaznim portikom sa klasicističkim trougaonim timpanonima koje nose četiri korintska stuba, kao i sa četiri manje dekorativne kupole, između kojih se uzdiže velika centralna kupola.
Sastavni deo ambijentalnog uređenja građevine predstavljala je i dekorativna ograda sa stilskim kandelabrima, postavljena 1937. godine prema Krasnovljevom projektu. Deo ograde predstavljale su i dve stražare sa stilizovanim fenjerima na vrhu. Ograda se na ovom mestu nalazila do 1956. godine, kada je uklonjena prilikom uređenja Trga Marksa i Engelsa (danas Trg Nikole Pašića). Uz monumentalni stepenišni prilaz, 1939. godine postavljena je skulpturalna grupa Igrali se konji vrani, rad vajara Tome Rosandića.
Projekat enterijera, u kojem je ostvareno skladno prožimanje arhitekture, skulpture i zanatskih radova, izradio je arhitekta Nikola Krasnov. Program unutrašnjeg uređenja skupštinske zgrade podrazumevao je posebno opremanje reprezentativnih prostorija, Velike i Male sale, dvorane za sednice i kabineta zvaničnika. Svečanom utisku centralnog vestibila nadvišenog kupolom, pored polihromno obrađenih zidova sa stubovima, pilastrima, nišama i lođama, doprinosi i posebno dekorativno obrađeni mermerni pod. Heraldičkim simbolima i skulpturama vladara ovom prostoru dat je i snažan simbolički karakter. Veliki hol, poznat i kao „sala za razgovore“, predstavlja centralnu skupštinsku prostoriju, koja je ukrašena bogatom štuko dekoracijom i nameštajem u duborezu.
Velika skupštinska sala, smeštena u desnom krilu zgrade, a u suprotnom, levom krilu zgrade, projektovana je Mala sala namenjena radu Senata. U obe sale, kao i u Sali Ministarskog saveta, zidovi su obloženi štuko dekoracijom, dok je celokupan mobilijar izveden od orahovine. Komunikacija između prizemlja i prostorija na spratu ostvarena je sa dva simetrično postavljena stepeništa od belog mermera, čije je ukrašavanje upotpunjeno bronzanim statuama, personifikacijama Pravde i Prosvete, i grbovima Kraljevine. U enterijeru sprata posebno se izdvajaju prostorije namenjene administrativnom i finansijskom odboru i biblioteka, jedna od najlepših prostorija Skupštine. Krasnovljevi nacrti nameštaja u stilskom pogledu odražavaju ukus beogradskog građanskog duha tog vremena. Zidove Skupštine krasi i dvadeset fresaka, koje su tokom 1937. godine uradili istaknuti jugoslovenski umetnici dekorativnog slikarstva.
Izgradnja reprezentativnog Doma Narodne skupštine podstakla je proces evropeizacije i emancipacije srpske građanske kulture, približavajući je najsavremenijim svetskim tokovima u oblasti javne monumentalne arhitekture. Pored značaja kontinuiteta namene kojoj služi od podizanja do danas, Dom Narodne skupštine izdvaja se i kao svedočanstvo najznačajnijih događaja političkog života u jugoslovenskoj i srpskoj istoriji. Zbog svojih arhitektonskih, istorijskih, kulturnih i umetničkih vrednosti, Zgrada Narodne skupštine utvrđena je za kulturno dobro 1984. godine.
Fotografije i tekst o Narodnoj skupštini Republike Srbije preuzeti su sa sajta Zavoda za zaštitu spmenika grada Beograda.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
